Η εργοθεραπεία αποτελεί την θεραπευτική παρέμβαση που βοηθά το παιδί να λειτουργήσει αυτόνομα στο περιβάλλον του, διευθετώντας οργανωμένα τον ελεύθερο χρόνο του. Με αυτόν τον τρόπο, η καθημερινότητα του παιδιού εμφανίζεται πιο λειτουργική και παραγωγική. Η δημιουργική κινητική δεξιότητα, η φαντασία και ο ιδεασμός στο παιχνίδι, αναπτύσσονται μέσω της εργοθεραπευτικής παρέμβασης και οδηγούν το παιδί σε καλύτερη αυτονόμηση και προσαρμογή τόσο στο οικογενειακό πλαίσιο, όσο και στο σχολικό περιβάλλον.

 

Πιο συγκεκριμένα οι τομείς παρέμβασης της εργοθεραπείας είναι:

Αισθητικοκινητικός τομέας

Αισθητηριακή καταγραφή (ιδιοδεκτικό, αιθουσαίο, οπτικό, απτικό, ακουστικό, γευστικό)

Αισθητηριακή ρύθμιση

Αισθητηριακή επεξεργασία

Νευρομυική εξέλιξη

Προσαρμοστικές αντιδράσεις

Πράξη

Αδρή κίνηση

Λεπτή κίνηση

Λειτουργικότητα στην καθημερινή ζωή

Ψυχογνωστικές δεξιότητες: Ψυχολογικό (καλύτερος έλεγχος και εικόνα εαυτού, λήψη ρόλων και πρωτοβουλιών, κοινωνική προσαρμογή και ενσωμάτωση, συνεργασία, οργάνωση και διευθέτηση χρόνου)

Γνωστικό (συγκέντρωση προσοχής, ρύθμιση επιπέδου διέγερσης, έναρξη και λήξη δραστηριότητας, οργάνωση δραστηριότητας σε επιμέρους τμήματα)

Βιωματικός προσανατολισμός

Μνήμη

Σειροθέτηση

Προσανατολισμός στο χώρο

Προσανατολισμός στο χρόνο

Προμαθηματικές-μαθητικές έννοιες

Γενίκευση

Μάθηση

 

 

Αισθητηριακή ολοκλήρωση

 

Η Αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι η οργάνωση και επεξεργασία των εισερχόμενων αισθητικών μηνυμάτων ώστε το άτομο να μπορεί να πράξει μια δραστηριότητα συμβατή ως προς τις απαιτήσεις του γενικότερου περιβάλλοντος. Οι αισθητηριακές εμπειρίες εμπεριέχουν την αφή, την κίνηση, την αίσθηση του σώματος, την ισορροπία, την όραση, την ακοή, την γεύση και την αίσθηση της βαρύτητας. Η αισθητηριακή ολοκλήρωση προωθεί μία επεξεργασία για ανώτερες και πιο περίπλοκες μαθήσεις και συμπεριφορές. Οι αισθήσεις εργάζονται μαζί ώστε να καταγράψουν, συγκρίνουν και οργανώσουν τα εκλαμβάνοντα αισθητήρια μηνύματα του περιβάλλοντος και έτσι να δώσουν λογική αντίδραση.

 

Η αισθητηριακή ολοκλήρωση έρχεται σε επαφή με τρεις βασικές αισθήσεις και τέσσερις δευτερεύουσες:

 

ΑΦΗ: Αποτελεί το βασικό σύστημα που συμβάλλει στην συναισθηματική ανάπτυξη του ατόμου, στον κινητικό συντονισμό, την συνειδητότητα του σώματος. Διακρίνεται σε λειτουργία προστασίας και σε δράση διάκρισης.

 

ΑΙΘΟΥΣΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Περιλαμβάνει τους αισθητηριακούς υποδοχείς του εσωτερικού αυτιού, τα προσληπτικά συστήματα του εγκεφαλικού στελέχους και της παρεγκεφαλίδας και την επίδραση αυτών των συστημάτων μέσα στον εγκέφαλο. Μας βοηθά να κινούμαστε στον χώρο παρέχοντας μας πληροφορίες σχετικές με τη μετακίνηση και την θέση του κεφαλιού (πληροφορίες για την ταχύτητα και κατεύθυνση των κινήσεων του κεφαλιού και τις αντιδράσεις στην βαρύτητα). Με αυτό τον τρόπο μας βοηθάει να γνωρίζουμε την θέση, κίνηση, ταχύτητα και διεύθυνση της κίνησης. Περιλαμβάνει τον μυϊκό τόνο, κρατά το κεφάλι όρθιο ενάντια στη βαρύτητα και συντονίζει την κίνηση των ματιών, κεφαλιού, λαιμού και σώματος. Η αιθουσαία αίσθηση είναι σημαντική για την ανάπτυξη της ισορροπίας, τον συντονισμό, τον έλεγχο των ματιών, την προσοχή, την ασφάλεια της μετακίνησης, τη συναισθηματική ασφάλεια και μερικές πτυχές της γλωσσικής ανάπτυξης. Βοηθά επίσης στην ισορροπημένη διατήρηση του επίπεδου διέγερσης του νευρικού συστήματος. Επιπρόσθετα το σύστημα αυτό συμβάλλει στην συναισθηματική ασφάλεια και ηρεμία του ατόμου και στην ανάπτυξη του λόγου, ομιλίας και των νοητικών ικανοτήτων.

 

Ι∆ΙΟ∆ΕΚΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Οι αισθητηριακοί υποδοχείς για το ιδιοδεκτικό σύστημα βρίσκονται στους μυς και τις αρθρώσεις. Μας δίνει την αίσθηση του πού βρίσκεται το σώμα μας στον χώρο και τα όρια του σώματός μας, την δύναμη και εύρος της κίνησης. Είναι αυτή η αίσθηση που μας δίνει τη δυνατότητά να ξέρουμε που είναι τα μέλη του σώματός μας στον χώρο και πώς κινούνται (συνειδητότητα του σώματος). Η ιδιοδεκτική αίσθησή μας δεν μπορεί να λειτουργήσει από μόνη της. Απαιτεί τη συνεχή συνεργασία με το απτικό και αιθουσαίο σύστημα. Το ιδιοδεκτικό σύστημα ερεθίζεται με την βαριά δουλειά ή την δουλειά με αντίσταση ή τις εκτάσεις στις αρθρώσεις. Όταν τραβούμε ή σπρώχνουμε κάτι βαρύ, οι αρθρώσεις απομακρύνονται λίγο ή συμπιέζονται, στέλνοντας πληροφόρηση στον εγκέφαλο για την δύναμη και το εύρος της κίνησης.

 

ΟΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Προωθεί πληροφορίες σχετικά με αντικείμενα και άτομα. Μας βοηθά να εντοπίζουμε δεδομένα κατά την κίνησή μας στον χώρο.

 

ΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: ∆ιεγείρεται στους ήχους, ετοιμάζει το σώμα για να δείξει προσοχή και ενισχύει την επικοινωνία. Η ακουστική εισαγωγή είναι αυτό που ακούμε. Συνδέεται νευροανατομικά με την αιθουσαία αίσθηση.

 

ΓΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Το γευστικό σύστημα με αισθητηριακούς υποδοχείς τοποθετημένους στο στόμα και την πεπτική περιοχή, είναι υπεύθυνο για την διατροφή και προωθεί επανατροφοδοτήσεις από την γεύση (γλυκό, πικρό, αλμυρό, πικάντικο κλπ). Συμβάλλει στην στοματοκινητική δραστηριότητα και επιδρά σημαντικά στα επίπεδα διέγερσης.

 

ΟΣΦΡΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Περιλαμβάνει την διάκριση οσφρητικών πληροφοριών (πχ ευχάριστη όσμηση, προσανατολίζομαι και βρίσκω τον φούρνο από την όσμηση στον χώρο) και συναγερμού που μας προστατεύει (π.χ η όσμηση του καπνού μας ξυπνά την αίσθηση αυτοπροστασίας ότι μπορεί να έχει πιάσει φωτιά). Είναι ένα σημαντικότατο σύστημα για τα θηλαστικά που έχει άμεση απεικόνιση αρχικά στο λιμπικό σύστημα. Είναι το σύστημα που βοηθάει το αρσενικό θηλαστικό να εντοπίσει και να προσεγγίσει το θηλυκό. Επίσης είναι απαραίτητο για την αναζήτηση του ίχνους και τον εντοπισμό της τροφής. Συνήθως, αυτό που συμβαίνει με τα περισσότερα παιδιά, ειναι η αισθητηριακή ολοκληρωση να αναπτύσσεται αυτόματα μέσα απο το παιχνίδι. Η επεξεργασία των αισθητηριακών μηνυμάτων, ο σχεδιασμός μιας κίνησης καθώς και η οργανωμένη εκτέλεση αποτελούν μια φυσική εξέλιξη της ωρίμανσης του εγκεφάλου. Πολλές φορές όμως, η αισθητηριακή ολοκλήρωση δεν φαίνεται να εξελίσσεται τόσο ομαλά και ελεύθερα, σε κάποια παιδιά. Τα παιδιά λοιπόν με δυσκολίες στην αισθητηριακή ολοκλήρωση φαίνεται να παρουσιάζουν δυσκολιες σε ένα ευρύ φάσμα της επίδοσης, που επηρεάζει την ανάπτυξη, την συμπεριφορά και την μάθηση.